Ngành năng lượng châu Âu đang cảnh báo về nguy cơ thiếu hụt năng lượng trong bối cảnh lệnh cấm nhập khẩu khí đốt từ Nga bắt đầu có hiệu lực. Tình hình này trở nên nghiêm trọng hơn khi Brussels chưa thực hiện những điều chỉnh cần thiết đối với quy định về khí thải methane. Những lô hàng khí đốt có thể bị chuyển hướng ra ngoài châu Âu nếu các quy định không được sửa đổi, theo báo Financial Times.
Quy Định Mới Về Khí Thải Methane
Theo quy định mới được đề xuất, tất cả các nhà nhập khẩu khí đốt phải kê khai lượng khí methane rò rỉ trong chuỗi cung ứng. Methane, thành phần chủ yếu của khí đốt, có tác động gây hiệu ứng nhà kính mạnh gấp 80 lần so với carbon dioxide trong khoảng thời gian 20 năm. Do đó, việc kiểm soát khí methane được coi là một yếu tố quan trọng trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Các tổ chức môi trường đã đánh giá đây là bước tiến đáng ghi nhận của Liên minh châu Âu (EU) trong việc kiểm soát khí thải.
Tuy nhiên, phản ứng từ ngành dầu khí lại rất tiêu cực. Họ cho rằng quy định này là “không thể tuân thủ”, vì yêu cầu các công ty phải xác định nguồn gốc của từng phân tử khí trong mỗi lô hàng – một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn, đặc biệt tại Mỹ, nơi có hàng nghìn mỏ khí nhỏ.
Vấn Đề Xác Minh Và Mức Phạt
Một trong những điều gây lo ngại chính là sự thiếu rõ ràng trong cách thức xác minh dữ liệu khí thải methane từ các doanh nghiệp. Cùng với đó, mức phạt đối với các nhà nhập khẩu vi phạm có thể lên tới 20% doanh thu toàn cầu của công ty. Ông Andreas Guth, Tổng thư ký Eurogas, đại diện cho các công ty lớn như BP, Shell và TotalEnergies, đã nêu rõ: “Chúng tôi đã phản đối nhiều điểm trong quy định này ngay từ đầu và cảnh báo rằng nếu EU không ngay lập tức điều chỉnh các quy định, các nhà nhập khẩu có thể chuyển hướng các lô hàng sang những thị trường ngoài EU.”
Ông Guth cũng nhấn mạnh rằng châu Âu sẽ không thể hưởng lợi từ giá khí đốt hóa lỏng (LNG) rẻ hơn nếu các lô hàng không đáp ứng quy định mới.
Thông Điệp Từ Mỹ Và Qatar
Mới đây, Mỹ và Qatar đã gửi thư chung tới các nhà lãnh đạo EU, cảnh báo về khả năng ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu nếu EU không thực hiện những thay đổi cần thiết đối với quy định về thẩm định chuỗi cung ứng. Theo tử trạng của các quan chức Mỹ, chính quyền hiện tại mong muốn bãi bỏ chỉ thị này, đồng thời chỉ ra rằng nếu EU không thay đổi, sẽ có biện pháp thuế trả đũa.
Dự kiến, các nhà lập pháp EU sẽ tiến hành bỏ phiếu điều chỉnh quy định này vào tuần tới. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cho rằng nỗ lực “đơn giản hóa” của Brussels vẫn chưa đủ để giải quyết vấn đề.
Thời Hạn Hiệu Lực Của Quy Định Mới
Cả hai quy định về chuỗi cung ứng và khí thải methane sẽ chính thức có hiệu lực vào năm 2027 – thời điểm mà EU sẽ áp dụng lệnh cấm hoàn toàn đối với khí đốt Nga. Mặc dù quy định mới sẽ chỉ áp dụng cho các lô hàng ký hợp đồng sau ngày 4/8/2024, nhiều công ty bày tỏ lo ngại về việc liệu các hợp đồng hiện tại có đáp ứng yêu cầu hay không.
Ông Guth đã cảnh báo rằng tình hình này có thể gây ra khó khăn cho an ninh năng lượng của EU, khiến các nhà cung cấp thay thế không dám tham gia, trong bối cảnh khối này cần bù đắp khoảng 50 tỷ m³ khí đốt nhập từ Nga. Năm 2024, châu Âu đã nhập khoảng 273 tỷ m³ khí đốt, theo số liệu từ Ủy ban châu Âu.
Nỗ Lực Kiểm Soát Khí Methane Toàn Cầu
Trong khi đó, tại hội nghị thượng đỉnh khí hậu Liên Hợp Quốc sắp tới ở Brazil, một nhóm quốc gia dự kiến sẽ thúc đẩy sáng kiến mới nhằm kiểm soát khí methane phát sinh trong quá trình khai thác và vận chuyển khí đốt. Tổ chức phi chính phủ Clean Air Task Force cho rằng những thách thức của ngành công nghiệp với luật methane của EU “không phải không thể vượt qua”.
Theo tổ chức này, có thể sử dụng “chứng chỉ kỹ thuật số” để xác định nguồn gốc các phân tử khí. Ngành khí đốt cũng đã đề xuất một phương án truy xuất thay thế, nhưng ông Guth cho rằng lý tưởng nhất là các hợp đồng hiện tại nên được miễn trừ khỏi quy định mới.
Ủy viên Năng lượng EU, Dan Jørgensen, đã khẳng định trong tháng trước rằng quy định này sẽ được giữ nguyên, nhưng nhấn mạnh rằng EU luôn sẵn sàng xem xét các biện pháp giúp việc thực thi trở nên dễ dàng hơn.
Tóm lại
Ngành năng lượng châu Âu đang đứng trước nhiều thách thức lớn liên quan đến quy định khí thải methane. Nếu không nhanh chóng điều chỉnh các quy định này, EU có thể sẽ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt năng lượng nghiêm trọng khi mà lệnh cấm khí đốt Nga có hiệu lực.
