Trong 24 giờ qua, các sự kiện nổi bật thu hút sự chú ý của công luận bao gồm vấn đề hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn đang bị “đóng băng” sau 10 tháng, cùng với các kế hoạch khởi công loạt dự án trọng điểm quốc gia và những khuyến nghị liên quan đến nhiều dự án đang gặp khó khăn khác.
Hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn “nằm trên giấy”
Theo Bộ Tài chính, tính đến hết ngày 23/10/2025, tổng số vốn đầu tư công được giải ngân trên toàn quốc mới đạt hơn 464.000 tỷ đồng, tương đương 51,7% kế hoạch đề ra cho năm. Điều này đồng nghĩa với việc còn tới hơn 400.000 tỷ đồng vẫn đang bị “đóng băng”, trong khi 29 bộ, ngành và 16 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình toàn quốc.
Tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là 899.180 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách trung ương chiếm 423.452 tỷ đồng và ngân sách địa phương là 475.727 tỷ đồng. Nếu tính thêm vào phần vốn cân đối ngân sách địa phương, quy mô vốn đầu tư cả năm sẽ đạt hơn 1,06 triệu tỷ đồng – mức cao nhất từ trước đến nay.
Mặc dù vậy, tiến độ giải ngân hiện vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do vướng mắc trong quá trình giải phóng mặt bằng, khi công tác xác định giá đất, thương thảo bồi thường và tái định cư kéo dài. Thêm vào đó, một số địa phương sau khi sáp nhập vẫn chưa kiện toàn được bộ máy, thiếu ban quản lý dự án chuyên trách cũng như nguồn nhân lực có chuyên môn cao.
Bên cạnh đó, các bất cập pháp lý và sự không thống nhất trong quy định giữa các đạo luật về đầu tư công, đất đai và xây dựng cũng gây ra ách tắc trong quá trình triển khai. Nhiều ban quản lý dự án và nhà thầu còn thiếu tinh thần trách nhiệm và quyết liệt dẫn đến việc chậm tiến độ. Đối với các dự án ODA, việc phê duyệt hiệp định vay cũng mất từ 12-18 tháng, càng khiến tiến độ thi công bị đình trệ.
Để đạt được mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn trong năm 2025, Chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành và địa phương phải chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả giải ngân, đồng thời tăng cường chuyển nguồn vốn từ các dự án chậm tiến độ sang các dự án có tiến độ tốt hơn. Chính phủ cũng khuyến khích rà soát và xử lý các vướng mắc pháp lý để củng cố năng lực tổ chức, đặc biệt trong công tác giải phóng mặt bằng.
Khởi công loạt dự án trọng điểm quốc gia từ năm 2026
Bộ Chính trị vừa ban hành Kết luận số 203-KL/TW, do Tổng Bí thư Tô Lâm ký, với mục tiêu hoàn thành các giải pháp nhằm đảm bảo tăng trưởng cho năm 2025, tạo nền tảng cho giai đoạn tăng trưởng bền vững từ năm 2026 về sau.
Theo Kết luận, từ đầu năm 2026, sẽ có hàng loạt dự án quan trọng quốc gia được khởi công, bao gồm cao tốc Bắc – Nam phía Đông, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận và tuyến đường sắt quốc tế.
Sau 9 năm thực hiện Nghị quyết 05-NQ/TW về việc đổi mới mô hình tăng trưởng, Việt Nam đã có những bước tiến tích cực, đặc biệt trong việc cơ cấu lại nền kinh tế và ứng dụng khoa học – công nghệ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức khi tăng trưởng chủ yếu dựa vào đầu tư công và tín dụng, trong khi năng suất lao động và khả năng đổi mới công nghệ còn hạn chế.
Để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng cao trong giai đoạn mới, Bộ Chính trị đã chỉ đạo hoàn tất các bước chuẩn bị để đưa vào vận hành các định chế tài chính và tiền tệ quan trọng, bao gồm một trung tâm tài chính quốc tế và các sàn giao dịch tài sản số. Đồng thời, khởi công một loạt các dự án trọng điểm nhằm nâng cao hạ tầng giao thông, năng lượng.
Bên cạnh đó, Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương sẽ xây dựng dự thảo Nghị quyết mới từ Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV về các giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng hai con số. Mục tiêu tăng trưởng năm 2025 được đặt ra là trên mức 8%, và từ 10% trở lên cho giai đoạn 2026–2030, hướng tới một nền kinh tế tự chủ, bền vững và hội nhập sâu hơn vào thị trường toàn cầu.
Kiến nghị đưa Nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng ra khỏi danh sách dự án “vướng mắc”
Trong một diễn biến liên quan, Thanh tra Chính phủ đã công bố Kết luận số 363/KL-TTCP, kiến nghị Bộ Tài chính xem xét đưa Dự án Nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng ở Quảng Ninh ra khỏi danh sách các dự án có khó khăn, vướng mắc, bởi dự án đã hoàn thành và đi vào sản xuất ổn định.
Dự án này do Công ty Cổ phần KCN Tổ hợp công nghệ Thành Công Việt Hưng làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư lên đến 8.679 tỷ đồng và quy mô sản xuất 120.000 xe/năm trong thời gian hoạt động 42 năm. Tính đến tháng 3/2025, dự án đã hoàn tất xây dựng và đưa vào vận hành, ghi nhận đã sản xuất ra 674 xe du lịch tính đến tháng 7/2025.
Theo kết quả thanh tra, chủ đầu tư đã thực hiện đầy đủ quy định trong quá trình triển khai và hợp tác với BIDV Đông Hà Nội và PGBank Quảng Ninh trong việc cung cấp tín dụng. Đến ngày 27/6/2025, doanh nghiệp đã giải ngân 3.039 tỷ đồng, hoàn thiện hệ thống hạ tầng và dây chuyền sản xuất mà không gặp trở ngại lớn nào.
Trước đó, các kiến nghị của doanh nghiệp chủ yếu liên quan đến chính sách ưu đãi đầu tư trong khu công nghiệp và đã được điều chỉnh khi Chính phủ ban hành Nghị định 21/2025. UBND tỉnh Quảng Ninh cũng xác nhận rằng dự án không còn khó khăn trong quá trình hoạt động.
Tuy nhiên, vẫn còn 1.443m² đất chưa có giá thuê do chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng. Thanh tra Chính phủ đã yêu cầu UBND tỉnh Quảng Ninh khẩn trương xác định giá đất và hoàn thiện thủ tục thuê đất theo đúng quy định.
Đồng loạt khởi công xây dựng trường nội trú tại các xã biên giới
Sáng 9/11, lễ khởi công xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS đã diễn ra đồng loạt tại nhiều xã biên giới đất liền trên toàn quốc, trong đó có sự tham gia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại điểm cầu chính tại xã Yên Khương, Thanh Hóa.
Sự kiện này nhằm thực hiện Kết luận 81-TB/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 298/NQ-CP của Chính phủ, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào dân tộc và các chiến sĩ nơi biên cương của Tổ quốc.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng chương trình này mang ý nghĩa chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc, thể hiện tinh thần “Cả nước hướng về biên cương, vì tương lai con em đồng bào các dân tộc”. Đến thời điểm này, đã có 28 trường được khởi công, với các lãnh đạo cao cấp tham gia cùng khởi công ở nhiều địa phương khác nhau.
Tại các công trình này, các trường sẽ được đầu tư đồng bộ và hiện đại, có quy mô từ 30 đến 45 lớp học, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập và nội trú cho hàng nghìn học sinh ở các vùng sâu, vùng xa. Nhiều trường sẽ có mức đầu tư từ 120 đến 300 tỷ đồng, nhằm hướng tới chuẩn hóa giáo dục, nâng cao dân trí và tạo nguồn cán bộ người dân tộc tại địa phương.
Ông Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng GD&ĐT cho biết trong năm 2025 dự kiến sẽ có 100 trường được khởi công, với mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh vùng biên, góp phần củng cố an ninh, quốc phòng và lan tỏa tâm tư nhân văn “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Sai phạm dự toán làm tăng hơn 309 tỷ đồng tại dự án BOT Bắc Giang – Lạng Sơn
Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra về hàng loạt dự án có khó khăn, vướng mắc tại Bộ xây dựng (trước đây là Bộ Giao thông Vận tải), trong đó chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án BOT Bắc Giang – Lạng Sơn khiến tổng mức đầu tư bị đội lên hơn 309 tỷ đồng.
Dự án BOT Bắc Giang – Lạng Sơn được Bộ GTVT phê duyệt vào năm 2015 với tổng mức đầu tư hơn 12.188 tỷ đồng, nhưng không thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định. Việc phê duyệt cũng được thực hiện trước khi Bộ Tài chính có ý kiến về vị trí trạm thu phí, không phù hợp với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Thanh tra cho biết có sai sót trong dự toán chi phí xây dựng, làm tăng tổng mức đầu tư 309 tỷ đồng. Chính việc dự báo lưu lượng xe không chính xác cùng với kỹ thuật lập dự toán kém cũng đã dẫn đến khó khăn trong việc thu phí hoàn vốn.
Ngoài ra, Bộ GTVT đã ký hợp đồng BOT trong khi nhà đầu tư chưa góp đủ vốn điều lệ, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu. UBND tỉnh Lạng Sơn tiếp nhận vai trò cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng chưa thực hiện đầy đủ quy trình điều chỉnh dự án theo quy định.
Quá trình triển khai cũng cho thấy doanh nghiệp dự án chậm huy động vốn vay và phải đàm phán lại hợp đồng tín dụng, khiến tiến độ hoàn thành bị chậm. Giá trị quyết toán đã được UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt là 8.161 tỷ đồng, tuy nhiên kiểm tra phát hiện tính sai thêm gần 80 tỷ đồng, trong khi đó lại phải giảm trừ hơn 93 tỷ đồng khi quyết toán.
Kết luận thanh tra cho rằng dự án không đạt hiệu quả tài chính, doanh thu thực tế thấp hơn phương án hợp đồng, khiến quá trình thu hồi vốn gặp khó khăn.
Cơ quan thanh tra kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính và UBND tỉnh Lạng Sơn kiểm Điểm và xử lý trách nhiệm cá nhân, tập thể có liên quan; đồng thời yêu cầu giảm trừ gần 99 tỷ đồng trong quyết toán, và chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm hình sự.
Hà Nội: Trạm sạc phải theo tiêu chuẩn, không để doanh nghiệp độc quyền
UBND TP Hà Nội vừa yêu cầu các sở, ngành liên quan khẩn trương khắc phục những vướng mắc trong đầu tư hạ tầng của trạm sạc điện, đảm bảo rằng trạm sạc phải tuân thủ đúng quy chuẩn và tiêu chuẩn quốc gia; không để tình trạng độc quyền của doanh nghiệp.
Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, với mục tiêu đến năm 2030, Hà Nội sẽ hoàn tất việc chuyển đổi toàn bộ xe buýt và taxi sang sử dụng năng lượng sạch. Thành phố yêu cầu nhanh chóng hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và triển khai các dự án giao thông xanh.
Đối với các doanh nghiệp vận tải công cộng, Hà Nội cũng đề ra việc nhanh chóng công bố bộ tiêu chí đánh giá chất lượng phục vụ, tăng cường ứng dụng công nghệ trong hoạt động điều hành. Các cơ quan quản lý cũng sẽ thực hiện hậu kiểm nhằm đảm bảo thực hiện tốt các dịch vụ phục vụ người dân.
Liên quan đến phát triển mạng lưới trạm sạc, lãnh đạo thành phố yêu cầu các đơn vị xác định quỹ đất và nguồn điện, ưu tiên các vị trí đủ điều kiện lắp đặt trước. “Trạm sạc phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo đảm khả năng kết nối chung và phục vụ cộng đồng, không để một doanh nghiệp nào nắm giữ độc quyền,” ông Quyền nhấn mạnh.
Tổ công tác liên ngành của Hà Nội đã tiến hành khảo sát 52 vị trí tại 10 phường, phần lớn là đất công, công viên, vườn hoa, vỉa hè hay trụ sở cơ quan nhà nước, phù hợp với lắp đặt các trạm sạc ô tô, xe máy và tủ đổi pin. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có cơ chế rõ ràng cho việc thu hồi, bàn giao đất và quản lý tài chính liên quan đến trạm trong khuôn viên cơ quan công quyền.
Để khắc phục vấn đề này, Sở Xây dựng đã kiến nghị Sở Tài chính và Sở Tài nguyên – Môi trường hướng dẫn quy trình và thủ tục cho từng loại đất, làm cơ sở trình UBND TP xem xét và phê duyệt, nhằm đảm bảo hạ tầng trạm sạc đi trước một bước trong lộ trình chuyển đổi xanh.
Tóm lại
Trong bối cảnh hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công đang bị “đóng băng”, Chính phủ cùng các bộ ngành đang làm việc gấp rút để tháo gỡ vướng mắc nhằm thúc đẩy tiến độ giải ngân và khởi công nhiều dự án trọng điểm để đảm bảo tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững trong thời gian tới.
