Ngày 26 tháng 9 năm 2025, Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo, thuộc Tập đoàn Vingroup, đã chính thức khởi công dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng. Dự án này được kỳ vọng sẽ không chỉ nâng cao năng lực sản xuất điện của Việt Nam mà còn góp phần vào chiến lược tăng trưởng xanh của đất nước.
Quy mô “khủng” của dự án
Nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng được thiết kế với quy mô lớn nhất Việt Nam và nằm trong danh sách những nhà máy hàng đầu thế giới. Dự án này gồm hai nhà máy được xây dựng trên diện tích 100 ha, với tổng mức đầu tư lên tới 178.000 tỷ đồng (khoảng 6,7 tỷ USD).
Theo Quy hoạch Điện 8, Nhà máy LNG Hải Phòng 1 dự kiến có công suất 1.600 MW và sẽ đi vào hoạt động trong giai đoạn từ năm 2025 đến 2030. Trong khi đó, Nhà máy LNG Hải Phòng 2 có công suất lớn hơn, 3.200 MW, dự kiến đưa vào hoạt động trong giai đoạn 2031-2035. Tuy nhiên, chính quyền Hải Phòng đã cam kết sẽ thúc đẩy hoạt động của giai đoạn 2 sớm hơn nếu hệ thống điện cần thiết.
Tổng công suất của hai nhà máy này đạt tới 4.800 MW, cao nhất tại Việt Nam, vượt qua các cụm điện khí LNG khác như BOT Sơn Mỹ 1 và 2 (4.500 MW) cũng như Quảng Trạch 1, 2 và 3 (4.403 MW). Khi đi vào hoạt động hoàn thiện, dự án sẽ cung cấp khoảng 28,8 tỷ kWh mỗi năm, tương đương 8% sản lượng điện sản xuất của Việt Nam trong năm 2025.
Thực trạng dự án điện khí LNG tại Việt Nam
Mặc dù có tín hiệu tích cực từ dự án LNG Hải Phòng, thực tế cho thấy việc triển khai các dự án điện khí LNG tại Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức. Trong suốt một thập kỷ qua, nhiều dự án được quy hoạch nhưng chỉ có duy nhất cụm Nhà máy Nhơn Trạch 3 và 4 sắp kết nối vào lưới điện quốc gia.
Theo thông tin từ Quy hoạch Điện 8, hơn 36.500 MW công suất điện khí LNG đã được quy hoạch, chiếm gần một nửa tổng công suất lắp đặt toàn bộ hệ thống điện Việt Nam hiện tại, và tổng mức đầu tư dự kiến cho các dự án này vượt qua con số 40 tỷ USD. Tuy nhiên, sự hiện diện mạnh mẽ của các ông lớn trong ngành vẫn chưa đủ để đảm bảo cho sự hoàn thành các dự án một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Một trong những dự án hiếm hoi thành công đến thời điểm hiện tại là Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 do Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) làm chủ đầu tư, với tổng công suất 1.624 MW và vốn đầu tư 1,4 tỷ USD. Cả hai nhà máy này đã đưa vào vận hành thử nghiệm và dự kiến sẽ chính thức hoạt động thương mại trong năm 2025.
Mặc dù vậy, PV Power cũng đang đối mặt với không ít trở ngại từ dự án LNG Quảng Ninh (1.500 MW, 2,2 tỷ USD), dù đã hợp tác với các đối tác giàu kinh nghiệm, dự án này vẫn gặp khó khăn trong vấn đề giải phóng mặt bằng.
Những thách thức tại các dự án khác
Các dự án khác trong ngành nhiệt điện LNG cũng không ngoại lệ. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đang quản lý chuỗi dự án tại Quảng Trạch, trong đó có Nhiệt điện Quảng Trạch I (1.403 MW, vốn đầu tư 42.000 tỷ đồng). Dự án này đã có những tiến bộ nhất định và thực hiện thành công việc đốt dầu lần đầu tại tổ máy số 1. Trong khi đó, Quảng Trạch II (1.500 MW, 52.490 tỷ đồng) vẫn còn ở bước mời thầu.
Nhiều công ty lớn đang tranh giành thị phần điện khí, trong đó có T&T Group của doanh nhân Đỗ Quang Hiển. Tập đoàn này đã hợp tác trong các dự án lớn với đối tác nước ngoài, như Dự án LNG Hải Lăng (1.500 MW, 2,32 tỷ USD) với liên danh Hàn Quốc, nhưng dự án này vẫn chậm tiến độ.
Tập đoàn AES (Mỹ) và các đối tác Nhật Bản đang thực hiện dự án Sơn Mỹ I và II (mỗi nhà máy 2.250 MW). Nhưng vấn đề giải phóng mặt bằng vẫn đang là rào cản lớn trong việc triển khai dự án này. Tương tự, dự án LNG Bạc Liêu (3.200 MW, 4 tỷ USD) của Delta Offshore Energy cũng rơi vào tình trạng “nằm trên giấy” sau 5 năm nhận được phê duyệt.
Mặc dù có sự hiện diện lớn của các nhà đầu tư nước ngoài, như Liên danh Công ty CP Tập đoàn SOVICO – JERA Co., Inc. (Nhật Bản), nhưng nhiều dự án khác vẫn chưa thỏa mãn được yêu cầu trong việc tìm kiếm nhà đầu tư hoặc hoàn tất các thủ tục pháp lý.
Tương lai của điện khí LNG tại Việt Nam
Trong bối cảnh này, nhiều dự án điện khí LNG còn lại vẫn đang chờ đợi sự đầu tư. Những khía cạnh pháp lý và giải phóng mặt bằng cần được giải quyết để các dự án có thể tiến hành. Tại Nghệ An, một số nhà đầu tư từ Hàn Quốc đã bày tỏ sự quan tâm đến dự án LNG Quỳnh Lập (1.500 MW).
Trong khi đó, nền tảng hạ tầng cần thiết để triển khai các nhà máy điện khí LNG vẫn còn hạn chế. Khí tự nhiên cần được khai thác và làm lạnh xuống -162°C để chuyển thành dạng lỏng (LNG), sau đó được vận chuyển đến Việt Nam để phục vụ cho sự vận hành của nhà máy điện. Hiện tại, chỉ có kho cảng LNG Thị Vải của PV GAS đang hoạt động, với năng lực 1 triệu tấn/năm và dự kiến sẽ nâng cấp lên 3 triệu tấn vào năm 2026.
Mới đây, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã phê duyệt dự án kho LNG Bắc Trung bộ để cung cấp khí cho các nhà máy theo Quy hoạch điện VIII chỉnh sửa. PV GAS cũng đang lên kế hoạch cho kho cảng LNG Sơn Mỹ tại Bình Thuận với công suất lên đến 6 triệu tấn/năm.
Tóm lại
Dự án Nhà máy Nhiệt điện LNG Hải Phòng được khởi công trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới một thị trường năng lượng xanh và an toàn. Dù vẫn còn nhiều thách thức về pháp lý và hạ tầng, nhưng đây là một tín hiệu tích cực cho ngành điện khí LNG Việt Nam trong tương lai.
