Tháp Chăm Phú Diên, một di tích lịch sử nghệ thuật có giá trị vô cùng lớn ở Huế, đang đối diện với nguy cơ sụp đổ sau hơn một tuần ngập trong nước do mưa lớn. Người dân địa phương lo lắng về tình trạng này, cảnh báo rằng nền móng của công trình cổ có thể bị mục rữa, dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
Thực trạng ngập nước
Tính đến ngày 6/11, tháp Chăm Phú Diên, nằm tại xã Phú Vinh, TP Huế, vẫn trong tình trạng ngập nước. Mọi chú ý đều đổ dồn về công trình này khi người dân địa phương bày tỏ mối lo ngại về sự an toàn của tháp — một biểu tượng văn hóa có giá trị lịch sử cao. Theo chia sẻ của anh Hoàng Tuấn, một người dân trong khu vực, “Nước ngâm lâu ngày như này, công trình cổ sẽ bị thối nền móng, nguy cơ sập đổ rất cao.”
Lịch sử và giá trị của tháp Chăm Phú Diên
Tháp Chăm Phú Diên được phát hiện vào ngày 18/4/2001, khi một nhóm công nhân khai thác khoáng sản đã tìm thấy một khối gạch vùi sâu trong cát tại cồn cát ven biển. Phát hiện này nhanh chóng thu hút sự chú ý của các nhà khảo cổ học trong và ngoài nước. Sau khi điều tra, người ta xác định đây là một trong những công trình Chăm cổ xưa nhất còn lại ở miền Trung với niên đại khoảng thế kỷ VIII.
Tháp Phú Diên không chỉ là một di tích lịch sử mà còn là một thành tựu trong nghệ thuật kiến trúc Chăm. Tháp có chiều cao khiêm tốn, nằm thấp hơn mực nước biển từ 3-4 mét và chỉ cách bờ biển khoảng 120 mét. Các nhà khảo cổ cũng đã khai quật được nhiều hiện vật đặc trưng của văn hóa Chăm như yoni và bình gốm bên trong tháp.
Bảo tồn và ghi nhận kỷ lục
Trải qua hơn 20 năm, công tác bảo tồn tháp Chăm Phú Diên đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Năm 2001, Bộ Văn hóa – Thông tin đã công nhận tháp là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật cấp Quốc gia. Vào năm 2022, tháp Chăm Phú Diên đã được ghi nhận kỷ lục là “tháp Chăm cổ chìm sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên tại Việt Nam” và sau đó là “bằng gạch chìm sâu dưới cồn cát ven biển được khai quật và bảo tồn đầu tiên trên thế giới.”
Giải pháp cứu công trình
Về tình trạng ngập nước hiện tại, đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa – Thể thao TP Huế cho biết, do đặc thù địa lý, công trình nằm dưới cồn cát và gần biển, nên việc hồ chứa nước khi thủy triều dâng cao là rất khó khăn. Lãnh đạo sở khẳng định sẽ cần có các giải pháp lâu dài để giải quyết vấn đề ngập. “Chúng tôi sẽ mời chuyên gia nghiên cứu để tìm ra giải pháp chống ngập lâu dài cho công trình,” vị đại diện này cho biết.
Người dân như anh Hoàng Tuấn hy vọng rằng, lãnh đạo và ngành văn hóa sẽ có biện pháp khẩn cấp để bảo vệ ngôi tháp cổ kính này. Anh Tuấn đã đề xuất một giải pháp cụ thể: “Chúng tôi mong khu vực di tích sẽ được trang bị hệ thống bơm tự động, có khả năng rút nước nhanh chóng khi có dấu hiệu ngập.”
Tình trạng ngập nước kéo dài không chỉ dấy lên lo lắng về an toàn của tháp mà còn ảnh hưởng đến việc bảo tồn một phần văn hóa lịch sử quan trọng của dân tộc. Người dân nơi đây không ngừng cầu mong cho ngôi tháp trải qua cơn mưa lớn này mà không gặp phải thiệt hại nào.
Tóm lại
Tháp Chăm Phú Diên, một công trình lịch sử có giá trị văn hóa cao, đang chịu tác động nặng nề từ tình trạng ngập nước kéo dài, khiến người dân và chính quyền địa phương lo lắng về nguy cơ sập đổ. Với sự cần thiết phải có các giải pháp bảo tồn hiệu quả, hy vọng rằng tháp sẽ được cứu vớt và bảo tồn cho các thế hệ tương lai.
