Ngày 19 tháng 2 năm 2025, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Nghị quyết số 189/2025/QH15, tạo nền tảng pháp lý cho dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2. Dự kiến, dự án trọng điểm quốc gia này sẽ có tổng công suất lên đến 4.600 MW và sẽ chính thức vận hành trong giai đoạn 2031-2035. Để đảm bảo quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng, Chính phủ đã cam kết thông qua cơ chế bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ở mức cao nhất.
Chi tiết Dự án và Công tác Giải phóng Mặt bằng
Thủ tướng Chính phủ đã giao cho UBND tỉnh Khánh Hòa thực hiện các công việc liên quan đến di dân tái định cư và giải phóng mặt bằng (GPMB). Để thực hiện hiệu quả chỉ đạo từ Trung ương, UBND tỉnh Khánh Hòa đã thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc để quản lý công việc này. Bốn nhóm nhiệm vụ với 52 đầu việc đã được lên kế hoạch, đi kèm với nguyên tắc “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Khánh Hòa, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 tại xã Phước Dinh sẽ thu hồi tổng diện tích 485,54 ha; trong đó bao gồm khu nhà máy là 409,53 ha và khu tái định cư là 64,85 ha. Tỉnh đã hoàn thành công tác kiểm kê với tỷ lệ 100% và thành lập hội đồng tư vấn đất đai để thẩm định nguồn gốc đất, đảm bảo đúng quy định bồi thường.
Còn đối với Ninh Thuận 2 tại xã Vĩnh Hải, tổng diện tích thu hồi là 643,60 ha, bao gồm khu nhà máy 404,5 ha và khu tái định cư 54,4 ha. Tương tự, công tác kiểm kê cũng đã hoàn thành 100% và hội đồng tư vấn đất đai đã được thành lập.
Vướng mắc và Đề xuất Giải pháp
Dù đã đạt được nhiều tiến bộ, nhưng nhiều vướng mắc về cơ sở pháp lý và xác định ranh giới GPMB vẫn tồn tại. Để giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh Khánh Hòa đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan cung cấp ý kiến đồng thuận về các ranh giới, cũng như tiếp tục áp dụng các cơ chế đặc biệt theo Nghị quyết số 189/2025/QH15.
Tại buổi làm việc diễn ra vào ngày 24 tháng 7, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã ghi nhận nỗ lực của tỉnh trong việc tuyên truyền và vận động người dân ủng hộ quyết định quan trọng của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng thời gian không còn nhiều và công việc cần hoàn thành là rất lớn.
Cam kết của Chính phủ
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định một nguyên tắc cốt lõi: người dân di dời phải có cuộc sống ổn định và tốt hơn nơi ở cũ. Đây không chỉ là lời hứa mà còn là cam kết của Chính phủ nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cho những người bị ảnh hưởng.
Đồng thời, ông chỉ đạo tỉnh Khánh Hòa cần thực hiện giám sát chặt chẽ đảm bảo quá trình bồi thường và tái định cư diễn ra minh bạch và công bằng, tránh các tiêu cực và lãng phí. Mục tiêu cuối cùng là hoàn thành toàn bộ công tác GPMB trong năm 2025, tạo điều kiện cho các công trình hạ tầng kỹ thuật và dự án thành phần liên quan đến nhà máy điện hạt nhân được triển khai đúng kế hoạch.
Tóm lại
Dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 đang tiến triển với nhiều nỗ lực nhằm bảo vệ quyền lợi cho người dân, cùng với sự cam kết từ Chính phủ trong việc đảm bảo đời sống ổn định cho người dân di dời.
