Dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận chính thức khởi động với nghị quyết của Quốc hội vào cuối năm 2024, và chính quyền tỉnh đang gấp rút thực hiện các công việc chuẩn bị cần thiết. Tuy nhiên, tiến trình này không hề suôn sẻ khi gặp phải nhiều vướng mắc liên quan đến việc giải phóng mặt bằng và tái định cư cho các hộ dân trong khu vực.
Tiến Trình Giải Phóng Mặt Bằng
Theo thông tin từ UBND tỉnh Ninh Thuận, dự án bao gồm hai nhà máy điện hạt nhân lớn: Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2. Ninh Thuận 1, tọa lạc tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, có tổng diện tích 485ha, trong đó khu vực xây dựng nhà máy chiếm khoảng 409ha. Dự án dự kiến ảnh hưởng đến 617 hộ dân, tương đương 2.910 nhân khẩu, trong đó có 600 hộ cần được tái định cư.
Vào đầu tháng 4 năm nay, tỉnh Ninh Thuận đã thông báo thu hồi đất cho những khu vực liên quan, nhưng đến thời điểm đầu tháng 6, nhiều hộ dân vẫn chưa di dời khỏi hai thôn ven biển Thái An và Vĩnh Trường, mặc dù họ đã nhận thông báo từ cơ quan chức năng.
Trong khi đó, việc chưa thống nhất ranh giới thu hồi đất đã tạo rào cản cho tiến trình giải phóng mặt bằng, khiến địa phương gặp khó khăn trong việc triển khai các giải pháp di dân và tái định cư theo đúng tiến độ.
Lòng Mong Mỏi của Người Dân
Người dân trong khu vực chịu ảnh hưởng của dự án đều bày tỏ mong muốn sớm được đền bù thỏa đáng để ổn định cuộc sống. Bà Nguyễn Thị Bé, một người dân tại thôn Vĩnh Trường, cho biết: “Gia đình tôi luôn ủng hộ, chấp nhận nhường đất để xây dựng dự án. Tuy nhiên, chúng tôi đang chờ đợi mức giá đền bù hợp lý với thị trường.”
Cùng chung tâm trạng, ông Nguyễn Văn Tâm, một người dân khác làng Vĩnh Trường làm nghề thu mua và chế biến rong biển, cho biết gia đình ông đã nhận thông báo thu hồi và sẵn sàng chuyển đến khu tái định cư. Ông Tâm chia sẻ: “Tôi mong Nhà nước sớm triển khai việc di dân, để người dân ổn định chỗ ở và có thể tiếp tục công việc của mình.”
Tình Hình Tại Thôn Thái An
Tại thôn Thái An, nằm cách dự án Ninh Thuận 1 khoảng 50 km, cũng có nhiều hộ dân trong khu vực dần mất ngủ vì lo lắng về tương lai. Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2 cũng ảnh hưởng đến 844 hộ dân, với 2.319 nhân khẩu, trong đó 553 hộ cần bố trí tái định cư.
Với việc chưa có thời gian di dời cụ thể, người dân vẫn duy trì sinh hoạt và sản xuất như thường lệ. Họ vẫn đầy hy vọng vào sự hỗ trợ nhanh chóng từ chính quyền trong những ngày tới.
Ông Nguyễn Hàn, trưởng thôn Thái An, nêu rõ: “Bà con đã sẵn sàng di dời để giúp Nhà nước xây dựng điện hạt nhân. Tuy nhiên, khi chuyển đến nơi ở mới, họ vẫn lo nhiều điều về sinh kế và cuộc sống.”
Thách Thức Về Tái Định Cư
UBND tỉnh Ninh Thuận cho biết, khu tái định cư có diện tích khoảng 54,4ha đã hoàn tất kiểm kê cho hơn 190 hộ dân. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa đảm bảo cho nhu cầu của tất cả các hộ dân trong diện thu hồi.
Người dân Cũng bày tỏ mong muốn sự đền bù được thực hiện nhanh chóng, phù hợp với thực tế để họ có thể đầu tư vào sinh kế tại địa điểm mới. Họ cũng lo lắng cho sự ổn định nghề nghiệp, đặc biệt trong nông nghiệp và du lịch.
Đề Xuất từ Chính Quyền Địa Phương
Chính quyền tỉnh Ninh Thuận đã kiến nghị Chính phủ bố trí vốn 3.200 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương năm 2025 để thực hiện giải phóng mặt bằng cho hai nhà máy điện hạt nhân. Đồng thời, họ cũng đề xuất tách bồi thường và tái định cư thành các dự án thành phần độc lập nhằm rút ngắn thời gian thực hiện.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn yêu cầu Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan, nghiên cứu, tổng hợp kiến nghị của tỉnh Ninh Thuận và tìm giải pháp thực hiện một cách nhanh nhất.
Kết Luận
Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình giải phóng mặt bằng và tái định cư. Mặc dù người dân đã sẵn lòng chấp nhận hy sinh vì lợi ích chung, vấn đề đền bù và sự ổn định cuộc sống vẫn còn là băn khoăn lớn đối với họ. Tất cả hy vọng vào sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời từ chính quyền để có thể sớm ổn định lại đời sống nơi cư trú mới.
Tóm lại, dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận đang củng cố những yêu cầu và kỳ vọng từ phía người dân về một tương lai ổn định, trong bối cảnh chính phủ đang nỗ lực triển khai những giải pháp phù hợp.
