Việc Việt Nam thực hiện sáp nhập quy mô lớn từ 63 tỉnh thành xuống còn 34 tỉnh đang tạo ra cơ hội và thách thức mới trong việc xây dựng thương hiệu địa phương và thu hút đầu tư. Trong bối cảnh đó, GS John Quelch – nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Kinh doanh Harvard – đã có những nhận định quan trọng về vấn đề này.
Sáp Nhập Tỉnh Thành: Cơ Hội hay Thách Thức?
Việt Nam mới đây đã thực hiện một cuộc sáp nhập lớn, khiến nhiều tỉnh thành quen thuộc như Hà Tây, Ninh Thuận, và Hậu Giang không còn xuất hiện trên bản đồ hành chính. GS John Quelch cho rằng, mặc dù việc hợp nhất về mặt hành chính có thể khiến một số địa danh biến mất, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc văn hóa địa phương sẽ mai một.
Ông cho rằng: “Việc hợp nhất các tỉnh ở Việt Nam là một ý tưởng hay. Hoa Kỳ có 50 tiểu bang trong khi Việt Nam lại có hơn 60 tỉnh. Việc hợp nhất là hợp lý.” Tuy nhiên, các địa phương sẽ cần nỗ lực hơn để duy trì bản sắc văn hóa của mình. Ông nhấn mạnh: “Nếu không còn thấy tên tỉnh trên bản đồ, có thể gây hụt hẫng cho một số người, nhưng tôi không nghĩ ai sẽ ‘sốc nặng’ chỉ vì tên tỉnh bị xóa.”
Bảo Tồn Thương Hiệu Địa Phương
Việt Nam hiện sở hữu nhiều thương hiệu địa phương gắn liền với các sản phẩm đặc trưng như “Bưởi Đoan Hùng”, “Gốm Bát Tràng Hà Tây” hay “Tôm Hậu Giang”. Tuy vậy, khi địa phương sáp nhập và tên gọi hành chính thay đổi, có thể ảnh hưởng đến giá trị thương hiệu trong tâm trí người tiêu dùng quốc tế.
GS Quelch cho biết: “Có rất nhiều thương hiệu trên thế giới gắn liền với địa danh cụ thể. Chẳng hạn như khoai tây Idaho của Mỹ hay Champagne, nơi duy nhất mà nho được trồng và chế biến thành rượu sủi bọt chính thức.” Ông nhấn mạnh rằng người sản xuất cần củng cố bản sắc thương hiệu để đảm bảo rằng những sản phẩm như “nho Ninh Thuận” không bị mai một.
Ông cũng chỉ ra rằng tại nhiều quốc gia như Đức, Nhật Bản và Canada, mặc dù đã tiến hành sáp nhập đơn vị hành chính, nhưng vẫn duy trì được bản sắc vùng thông qua thương hiệu du lịch, văn hóa và kinh tế. Đây là bài học quý giá để Việt Nam có thể tham khảo.
Học Hỏi Từ Các Nước Khác
Nhìn về các quốc gia khác, GS Quelch đã lấy ví dụ Tây Ban Nha – nơi Barcelona, thủ phủ của vùng Catalonia không chỉ là một thành phố, mà còn là biểu tượng văn hóa riêng biệt. Ông chỉ ra rằng sự cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương có thể tạo ra động lực phát triển quốc gia. “Văn hóa Hà Nội khác với TP.HCM. Điều này cho thấy sự cạnh tranh vùng là một điểm tích cực,” ông nói.
Các tỉnh cần phải tìm cách kết hợp giữ gìn bản sắc cũ với việc phát triển mới để trở thành một “thương hiệu đa trung tâm.” Ông nhận định rằng dù có những biến đổi, cơ hội vẫn mở ra để phát triển thương hiệu địa phương.
Chiến Lược Thương Hiệu Khu Vực: Một Tầm Nhìn Mới
Đối với các tỉnh mới sáp nhập, việc phát triển “thương hiệu vùng” sẽ là một yếu tố quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển du lịch. GS Quelch cho rằng việc cạnh tranh giữa các địa phương để thu hút FDI là điều tích cực, nhưng cũng cần có chiến lược tổng thể từ Chính phủ trung ương để tránh cạnh tranh tiêu cực.
Ông cảnh báo: “Cần phải có một chiến lược quốc gia về FDI. Nếu một công ty ô tô châu Âu muốn xây nhà máy, Chính phủ nên tham gia định hướng để tránh các tỉnh cạnh tranh một cách dẫn đến thỏa thuận bất lợi cho cả nước.”
Khai Thác Tiềm Năng Du Lịch
Việt Nam có nhiều di sản lịch sử và khu vực tiềm năng cho phát triển du lịch. Theo GS Quelch, một số tỉnh nên hợp tác với nhau để phát triển các dự án chung và khai thác tài nguyên một cách hiệu quả hơn. “Không gì ngăn cản các tỉnh tương đồng cùng nhau phát triển quy mô để thu hút tổ chức đầu tư lớn,” ông nhấn mạnh.
Từ góc độ truyền thông và tiếp thị, việc thay đổi tên địa phương có thể khiến doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp đang triển khai Local SEO để tối ưu hóa hiển thị theo từng địa phương. Để giúp quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, GS Quelch đề nghị cần có thời gian chuyển tiếp cho doanh nghiệp. Ông nói: “Cần có giai đoạn chuyển tiếp – ví dụ như quy định mới chỉ áp dụng sau một năm, để doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh.”
Về GS John Quelch
GS John Quelch là một chuyên gia hàng đầu về marketing quốc tế, quản trị thương hiệu và chiến lược FDI. Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng tại các trường kinh doanh danh tiếng như Harvard Business School và London Business School. Hiện ông giảng dạy tại Trường Kinh doanh Miami Herbert, Đại học Miami.
Vấn Đề Thuế và Đầu Tư
Theo thông tin mới nhất, mức thuế suất chung tại Việt Nam đã được ấn định là 20%, nhưng có thể dao động tùy theo loại sản phẩm. Điều này là một thông điệp quan trọng mà các nhà đàm phán cần chú ý nhằm đạt được thỏa thuận có lợi cho Việt Nam trong bối cảnh giá trị thương hiệu địa phương ngày càng trở nên quan trọng hơn.
“Khánh Hòa đang đứng trước vận hội lớn chưa từng có” – Bí thư Tỉnh ủy Nghiêm Xuân Thành đã phát biểu trong hội thảo, phản ánh cam kết của tỉnh trong việc phát triển thương hiệu và hấp dẫn đầu tư.
Cảm Nhận Từ Thị Trường Mỹ
Vào ngày 1/8, khi Nhà Trắng công bố sắc lệnh điều chỉnh thuế đối ứng với 69 quốc gia, nhiều nhà xuất khẩu lớn ở Hà Nội đã thấy rõ làn gió đổi chiều từ thị trường Mỹ. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, đặt ra nhiều thách thức mới cho doanh nghiệp trong thời gian tới.
Tóm lại, cuộc trò chuyện với GS John Quelch cho thấy rằng việc xây dựng thương hiệu địa phương và thu hút đầu tư sau cuộc sáp nhập là một quá trình phức tạp, nhưng có thể trở thành cơ hội lớn nếu được thực hiện một cách khoa học và đồng bộ.
